19:57 Allaxverdi Bayrami : DIDASTİ ĞAPPOZ | |
Allaxverdi Bayrami : DIDASTİ ĞAPPOZ
(ibrətinə hekoyət) Tovsonə manqi ğoymə boxorə rujon qıləyniyədə Boku şəhriko bə Merdəkon, bə Şuvəloni tərəf de Paz avtobusi hərəkət kardə bimon. Boğə movsum tojə bino bıəbe, yolən-hırdənən, jenən-merdən sıvıkə olətədə, jəxəoj, pısəoj, qırəoj jıqo bızın ilahiko dəçıniyə bıəbe bə avtobus, anə hastehastbe ki, har bəjən avtobus lənqər jeədə çəy tonə çəron rost bedəbe bə həvo, avtobus çəptono mandedəbe dıçərisə, ısənəy bə ton lanq beədə, bə rostə tono dıçərisə mandedəbe. In hinədə cəmatiko qıləy nırrə -vaş-vuş rost bedəbe, bə odəmon jıqo omedəbe ısə-sati ğıyomət bərpo bəbe. Məxsusən bə səpo mandəkəson jıqo bəyəndı qınedəbin, bəyəndı pevışedəbin, bı boxorə vaxtədə mavoji kələm bə sırkə noə bedəbe. Hırdən- cıvon, kinə-zoə, jen-merd dastbəqi bedəbin, rost bedəbin-eqınedəbin. Jıqo bızın, avtobus bə qıləy zumandə ovəyz eqıniyəbe, har bəjən ləpə jeədə, odəmon çı sə-bə sə ovi dimisə mandedəbin. Bərosti, bə səpo mandəkəson bəboləti omedəmbe, məxsusən bə cıvonə moynon, bə hırdə sinə kinon. Bə Xıdo ğəssəm bıbu, şikəst bıə nəbəym, bə piyəmerdəti diyə nəkəym, əştim əmandim bə səpo, hiçməsə ın kamsinə kinon dıqləni ənşandim ıştə vırədə. Əmma çifoydə! Çəşənəvo kardıme ki, hələ bunum ın nıştəkəson dılədə qılə-dı qılə merdə toyfə heste ki, bəştiy, ıştə vırə bıdəy bı benəvon, cəmati lınqi-ləğe jintono nımandin, hırdı-həno nıbin, səğ-çılə bırəsin bəştə mənzıl? Çəşım pexəvəy çımısə bənav nıştə bə qıləy kəçələ merdi. Bənem, ha, ın merd nisbətən cıvone, xəşə con hestışe, maşallah bıbu, bənə topi qıləy merde. Əmma ın merdi jəşe ıştən bə ənəzınəti. Quya ın purə avtobusədə bə səpo mandə, hastehastədə bə vələzzunə ruj dəşə odəmon: hırdənon, moynon, əğılon-jenon vindedəni, dımış qətə bədu pencə, pencəko bə dıyo mənzərəon diyə kardedə. Edəsəym bəçəy bı holi, qıləy bə çımı sə beməsrəfə rık oməy, bəştım, qıləy dıdasti ğappoz, yənı kaftorə bıjənım bəçəy təmiz qırdılıp toşəbə halə səy. Səən çı sə, dızerdənə kəllə, ıştənpəri məydon! Bəzu oqətıme ıştən, çəy peşto qıləy “oho-oho” kardıme ki, ın merd bəştə boy, kam bə xıyə bışu, roy nımə şəmon, hiçməsə roy ə poə əv bımandi bə səpo, ə dıqlə kinəon bınıştin... Çımı “oho-oho” bəy dəhət nıkardışe, hiç penılıvəyən! Ha Əli, ıştıko mədəd,- votıme, dastədəm bıə tumbə-mumbon nome lınqon jiyo hozı bim ki, bərosti, bəçəy sə qıləy ğappoz, zambok bıjənım. Erəxəym bə rost bıə hozı mandə kəşon, bə larzə dəşə bə dasti dılon, “əstəğfirulla” votıme, əlhol ıştə piyəmerdəti, ıştə şikəstəti bə yod vardıme, sokit bim. Daston eğandıme bə ji, hələ bə Məllo Əğə Mirtaleh zanq bıkəm, de Ğıroni qıləy istixarə bıkəy, bunum Xıdo çı məsləhət zınedə? Bə kəçəli sə kaftorə bıjənım, ya ne? Ome-nome bey bəzıne. Həni bıdə ın sinnədə az bə bevəcə ruj nımandıməni. Qasbu ın merd çə şəytonə xıslətə odəmonədəbu, lap hejo Şəytonebu, mıni bə vo dənoydəbu?.. Ha jıqo dumoton, fik-xıyəon kardıme, dast ğandıme, telefon bekardıme ıştə cifo, Məllo Əğə Mirtaleh telefoni numrə qırdə kardıme, zanq jəme bəy: -Əğə, bəştı cəddi ğıbon bışum, ıştə dılədə qıləy niyyət qətəme, yəni qıləy ko qətey pidəme, hələ bə Ğıroni diyə bıkə, Xıdo ə ko qətey bəmı rəvo zınedə, ya ne? Əğə Mirtaleh mıni çok zınedəbe, əve: -Bə çəş, penc dəğə bədiqə cəvob bədom, - votışe, okuştışe telefon. In dəvardə penc dəğə bomıro bə penco sor oqarde: Dılım de zupuri jəydəbe, dastonım larzedəbe, qıronım sidəbe, zıvonım lol bəbe, çəşonım eşuredəbe. Nəhoyət, Əğə Mirtaleh cəvob doşe: -Kəbləyi, Ğıron okardıme, istixarə kardıme, be həmdulillah, lap çok oməy. Xıdo bətı rəvo zınedə ki, tı ə koy bıkəy. Iştə koədə bıbi. Az qıləy asudə nəfəs səme, rohət bim. Telefon nome bə cif, əştim bə səpo, daston rost kardıme dıdasti ğappoz ebırcınime bə kəçələ sə: -Alə e, Xıdo xokonım bəştı sə bıbu, bənə bəllə bınə qılə odəmiş, nıştəş, hırdə kinon-əğılon mandən bə səpo, ıştı hiç insof ni? Çımı ın hərəkət: çımı bə səpo əştey, bə kəçələ merdi sə dıdasti ğappoz jəy, tənə sıxanon votey- avtobusədə bınışton hay curi cım (reaksiya) doşe. Jen-kinon “hiyy” kardışone. Merdon “A kişi, neynirsən?” ( Merdə, çiç kardedəş?”) votışone, bə ki xoş oməy- sırəy, bə ki noxoş oməy- çəş-dim pecuzvonişe, Əmma ın kəçələ merd hiç damə nıbe, sə qətışe bə ji, sı-portə be-mande. Bə səpoən nəyşte, hiç bəmı herəkeyən enıdəsəy. Azən, cəmatən ve təcub kardımone. Çəy ın holi hay curi fik kardışe: -Yəğın piyəmerd be, əve bəy damə nıbe. -Yəğın ve mədəni odəme. - Səbrinə, tovbəhə merde. -Əslən, az bəbəym, çə merdi cəvobi ədəym, diyənəkəym, cıvone, piyəmerde. Zəb tov vardışe. Həniyən ve az marağ kardıme. Jıqo zınedəbim ki, əv bəmı sıxani-çiy bəkarde, azən əy çı sıqqə bəstənem, cəmati dılədə bəyo obru-həyo əhaştınim... Şuvəlonədə Mirmovsum əğə ziyarətqo tono ə kəçələ merd evoəy, azən avtobuso eşim, eqınim dumu əy: -Bıbaxş mıni, əğə, nətəğ kardıme bətı, bıbaxş. -Xıdo bıbaxşı, piyəmerd. Əcəb karde. Lap bə vırə eqıniye. Zərrə ğədri arşidənim ıştıku. Əv Xıdoku omə nısığbe, deştı dasti dərs doşe bəmı. Az hut mandim, erəxəym bəy: “Az votim, çımı sə xərobe, bə beçko bə merdi sə kaftorə jəme. Im çiç votedə, zə? Xıdoku omə nısığe?” –fik kardıme, oqardim bəy votıme: -Çıkonə yəni? Xıdoku omə? -Bəli, əğə, Bokuədə bə Şuvəlon dəro qıniyədə ikərədə bə çımı ağıli qıləy jıqo fik oməy ki, cəmat sor-dırozi bə Mirmovsum əğə ziyorət omedə, çəyku şifo, bəştə dardon dəvo piyedəşe. Mirmovsum əğə şifo bıdə be, bəştə ıştəni şifo bədəyəni. Məriz qıləy odəmbe, poye nəzıni, xəlğ çəy xıdmətədə əmandi... -Əstəğfirulla!- votıme. Əy bəştə sohbəti dəvom kardışe: -Hejo bə dəğə, mınən “əstəğfirulla” kardıme, bəştə dumoti peşmon bim, fikədə dəvonime ki, əqər ın fik səhvebu, ğələtebu Xıdo i kaftorə bıjəni bə çımı bı kəçələ sə. Çiy dənıvarde ki, şımə ın əhvolot vardone bə çımı sə. Çok be Xıdou piyəm ni ki, sığ bıjəni bə çımı sə, ısət az mardəbim, jiyedənıbim... Bəli, Xıdo vaxtədə əlhol dərs doşe bəmı. Az ıştəni xoşbəxt osəmedəm, Xıdo məsəşe mı. Bı koədə tınən dastiyəti (vasitəkor) biş. 27.06.2019 (Muəllif: Bayrami) tolishstan.com | |
|
| |
| Total comments: 0 | |