21:52
SILƏHUYƏDƏ BEMƏ VIL

SILƏHUYƏDƏ BEMƏ VIL
( nənə hekayə)
2-nə vəslə

Yolə nənə Qulcohon (1857-1968) Miyonkuji Salehi kinəbe. Salehi kəxıvand Qulboni şuə vəfot kardə bəpeştə deştə dıqlə kinə bə Mədo oqardedə. Qulxanım bə Səfəri Nurəli, Qulcohon bə Bayrami Əğəmerzo bə şu şedə. Qulcohon de Əğəmerzo kəxıvand bey bəpeşt 3 zoə ( Əğərizo (1904-1965), Mərzo (1911-2008), Barzo (1923-2006)) i kinə (Nəci (1932-1966) bə dınyo omedə. Yolə zoə Əğərizo çe Məlo Mədəli kinə vitvoniey, bə Əğəmerzo bokinə Ğızvəsi kə vardey, peşı de somiyə soxtey sə dəpişiey, Məlo Mədəli kinə petovey nızıne bə hovə kə oqardey bə Əğəmerzo xıyzoni bevəc təsir kardedə. Çunki yolə zoə Əğərizo çı qulqulonku bərk əsəbin bedə, rık kardedə, şedə ıştə tojə dutə somiyədə jiyedə, çəyoən de Məşdi Fərmoni bə ico koy əkəy-əyən dəjedə, bo neçiyəvonəti, jivo jəy, moy qətey dumo şedə, kə-bədə, obədə, odəmon dılədə bə çəş çiyedəni, quşənişin bedə...
*
Iştə yolə zoə jimonədə duməyəndi eqıniyə hadisonku nıqorə bıə Yolə nənə (Cohon nənə) jiton-jiton ko qətedə, jenarə sohbəton səkıştə doydə, Miyonkuədə ıştə pə odəmonədə qıləy vevə jeni səbəro kardedə boştə yolə zoə Əğərizo. 
Çunki çı xıyzoni hardemoni-tankardemoni yolə zoə Əğərizo doydəbe, ıştə dıqlə boə Mərzo de Barzoən bəştə peəğandi, kaştəbə zəminon kəno-mənonədə, kəfşənədə həyvon oəqətin, kolxozi sahonədə (bə semoni omuj) kijəvonəti, qovonəti, lovonəti əkəyn, Dədə-nənə vırədə bə kolxozi ko əşin. Məzədə bo həyvoni aləf, vişə-bandonədə bo kəy ezım-çilə əkırnin. Sor-dorozi se(l)ədə, istilonədə, ruonədə, diyoədə moy- çəyə kulə, bandəbınonədə, vişonədə, məzəonədə mıv-kijə əqətin, jivo əjənin, həm əhardin, həm əhvatin, həm suə əkəyn- bo zımıstoni zımhor oəqətin. Əvəsoriku tosə zımıstoni so-bə əkaştin, ləpəynə ( boxlə, məju, noxot, laqə, maaş...) donəynə (havzə, zımsoni, kvu, xıyo...) tərəvəzə ( qeşnı, piyoz, si, şivit, təyf, şəlem..) beməyon əkaşdin, ləl-qılon (bib, əno, sef, huştili, anqı, əyu, qavali, ğəysi...) peərosnin. Bı anədə koon kobıkə, kaştor, fəhlə lozim be ha...Isə yolə zoə rık kardey- de ko-pişə dastko nıbey, beko mandey- bəvon yolə ziyon əbi oxo.
*
Əve ki, de kom ro bəbibu, Əğərizo kəxıvand kardey lozimbe. Miyonkujə kinə vəyu vardey sohbət bə miyon omeədə tikəy nəm-num bıkə, hələən Əğənisə yodo benıkə Əğərizo, nəhoyət ki, rozi bedə, Miyonkujə kinə Xanımi vəyu vardedən bə Əğərizo tojə dutə somiyə. Se manqi bədiqə vəyu Xanımi xayş kardedə ıştə bıbıku ( bə yolnənə Qulcohoni bibi votedəbən) :
-Mıni oqordon bə çımı dədə kə. Az iyo vəyu bey piyedəmni.
Vəziyətiku çok xəbə bıə Yolnənə Cohon ıştə “bokinə” dəro kardedə bə Miyonku. Səbəb əv bıə ki, Əğərizo de vəyu şinə munasibətədə bıə ni, şin-şini qəp jəşni, dəy əştəni-nıştəni, bəy dığət nişo doəşni, vey vaxti, hətta şanqoniyən kədə bıəni, hejo kəfşənədə qardə: mıv qətəşe de tori, de səli; moy qətəşe de səfə, de buli, de domjəni, jivo jəşe de tifanqi, vardəşe- ekardəşe kəy miyonədə, votəşe:
-Xanımi, mıv-bərsiviyon oroxon, ləvəkə, ehaşt bə somiyə divoon, bıdə hışk bıbun; moyon-çəyə kulon təmiz bıkə, ləvə bıkə, təm-tum bıkə, tənuyədə bıbat, ekə bə zanbulon, bomem bəbam bə Port bo həvate...
Bəbolə Xanımi jıqo koon kardəş nibən. Maştəvo tosə şanqovə, şanqo tosə şəvi i nimə hejo oroxnəşe, təmiz kardəşe, patəni patəşe, dəvoştəşe bə zanbulon, ehaştəni ehaştəşbe. Somiyə ço divo həmə jivo ehaştə bedəbe... Ha jıqo, Xanımi pusu-lu bedəbe, bəy ğədır-ğəymətən noə bedə nıbe, dılvandiyən doə bedə nıbe....
*
Xanımi şə bəpeştə Yolnənə , təbii ki, anədə mıv-kijə, mol-mələ, moy-çəyə kulə ehdədə omey nəzıni. Iştə hivə jenon: Şali jen Əsli, Suleymani jen Qulxəndə peqətedə şedə çe Məşdi Fərmoni kəy, nıştən zəybınədə de Zəhro vəbəvə, ın sohbət-ə sohbət, oxoədə votedən:
-Əğənisə bıdə bəmə bardəmon bo Əğərizo kəxıvand bıbu. Anqıştiyən vardəmone, vəyə olətonən. 
Zəhro bı jıqo daynəti təcub kardedə, Cohon nənə votedə:
-Zəhro bəştı ğıbon bışum, koy tasə vaxte, mıni darədə mahaşt. Çiç kardedəş, çoknə kardedəş, Əğənisə bıdə bəmı, anədə koon mandən bo kardey.
Hivə jenon hay dasti dahaştən, votedən-sıredən, Zəhro rozi kardedən, votedə:
-Şanqo Əğərizo boy, kinə bıbəy. Maştə Əğəmerzo boy de Məşdi Fərmoni bışun Məlo İbrahimi kəy, əğılon əğdi bahandi.
Maştənə xəbə pevolo be bə ətrofi: “ Məlo Mədəli kinə vitə də Bayrami Əğəmerzo zoə Əğərizo.” Cəmati anqıştə qətışe bə qəv: “In qədə kinə çand bəjən bəvite , vırəbəvırə nıbe?” 
Hejo oşəvi Merzommədi kinə Qulboci tadibəsə xəbə doəşe bə Rəzzağə day. Day bərk bikef bıə, hətta şanqonəən hardış ni...
*
Ha jıqo, çə vaxtiku Əğənənə de Əğələlə kəxıvand bedən. Şahnisə ijən Şahrizə nomədə dıqlə əğılışon zəyfəti, lodəti, noxəşətiku hələ sovə hırdən beədə duməyəndı vəfot kardəşone. Nəhayət, 1938-nə sori sentyabri 24-də qıləy reçinə, siploşə, xəşəconə zoə bə dınyo omedə. Mamu Mərzo vığandedən bə Qəzvinobə, Məlo İsmaili kəy, bə Xıdo Ğıroni diyə bıkəy, bo əğıli nom bınəy. Məlo İsmail dıvo handedə, Ğıroni sıftənə səyfonədə qıləyni okardedə. Bəçəy nəzə qıniyə sıftənəni kəlimə handedə: “Soltan”, votedə:
-Əğıli nomi bınən: Soltanəğə.
Həminə Soltanəğə ki, peşı səş vey qulqulon kəşəşe, 66 sinnədə ıştə kədə, ıştə xıyzoni dastədə həlok be- şe bə Xıdo rəhmət...
(hestışe idomə)
(Muəllif: Allahverdi Bayrami)


На данном изображении может находиться: 1 человек
 
Category: Taliys | Views: 593 | Added by: tmmrtalish | Rating: 0.0/0
Total comments: 0
N$)?>
Подписка: 1 Код *: